فرش دستباف کشور ایران اشکال متعددی داراست. تنوع بهترین قالیشویی در مشهد در طریق ایجاد، اندازه، متاع، کیفیت، نازکی، نفاست، و سیرتکامل گونی طرح، رنگ و تفاوتهای ظاهری و ساختاری تمامی منجر شدهاست که فرشی دستباف جمهوری اسلامی ایران دارنده جنسهای خاصی باشد که هرمورد اسم مشخصی داراست. درین کتاب، سعی شدهاست اشکال فرش دستباف جمهوری اسلامی ایران بر مبنای یک طبقه بندی کلی به شرح پایین رقم بخورد. از نگاه مدل متاتلی فرش شهری یعنی فرشی که در شهرها بافته میشود.
از لحاظ مدل محلی
فرش شهری: یعنی فرشی که در شهرها بافته می شود. فرش شهریباف که بوسیلهی بافندهی شهرنشین بافته میشود، دقیق میباشد و رجشمار آن بالاست و دارنده نقشه و طرح ویژهای میباشد. بافت فرش در شهرها بیشتر در حین صفویان با دایر کردن سولههای گرانقدر قالیبافی در اصفهان و تبریز توسعه و گسترش یافت.
فرش روستایی: فرشی میباشد که به طور بی آلایش و ابتدایی در روستاها میبافند. فرش روستایی اکثراً سوای نقشه (فرضی باف) بافته میگردد. جدا این فرشها کوچک و به طور ذرع و نیم، پشتی، گوشه و خرک میباشد. فرشهای روستایی وقتی از دید طرح و مخلوط خصوصیتهایی داشت، البته در حال حاضر ذیل تأثیر ساخت بازاری، یکنواخت گردیدهاست و در خطر هلاکت قرار گرفته میباشد.
فرش عشایری: فرش عشایری و ایلی مثل فرش روستایی، معمولی و ابتدایی میباشد با نقوش برخاسته از فضا و معاش ایل نشینان. فرش ایلی در اندازههای کوچک به طور زمخت و درشتباف عرضه میگردد. گوشهی فرش ایلی، بافتی غامض دارااست که اکثر اوقات در مسافتهای معلوم منگولههای کوتاه پشمی به آن وصل مینمایند. از مالهای فرش عشایری گبه، جل، سفره، نمکدان، رختخوابپیچ و پشتی میباشد.
از حیث طرزی بافت: در بافت اشکال فرش دستباف از دید طرزی بافت و
نحوه قرار به چنگ آوردن تار و پود، از سه شیوه ذیل استعمال می شود:
فرش کل لول: یعنی فرشی که قوس گره در پشت فرش، ۹۰ مرتبه میباشد و شیارهای پشت فرش عمیق میباشد. همینطور تارها با یکدیگر مسافت ندارند و بافت آن سفت میباشد.
فرش دستباف کشور ایران اشکال متعددی داراست. تنوع بهترین قالیشویی در مشهد در طریق ایجاد، اندازه، متاع، کیفیت، نازکی، نفاست، و سیرتکامل گونی طرح، رنگ و تفاوتهای ظاهری و ساختاری تمامی منجر شدهاست که فرشی دستباف جمهوری اسلامی ایران دارنده جنسهای خاصی باشد که هرمورد اسم مشخصی داراست. درین کتاب، سعی شدهاست اشکال فرش دستباف جمهوری اسلامی ایران بر مبنای یک طبقه بندی کلی به شرح پایین رقم بخورد. از نگاه مدل متاتلی فرش شهری یعنی فرشی که در شهرها بافته میشود.
از لحاظ مدل محلی
فرش شهری: یعنی فرشی که در شهرها بافته می شود. فرش شهریباف که بوسیلهی بافندهی شهرنشین بافته میشود، دقیق میباشد و رجشمار آن بالاست و دارنده نقشه و طرح ویژهای میباشد. بافت فرش در شهرها بیشتر در حین صفویان با دایر کردن سولههای گرانقدر قالیبافی در اصفهان و تبریز توسعه و گسترش یافت.
فرش روستایی: فرشی میباشد که به طور بی آلایش و ابتدایی در روستاها میبافند. فرش روستایی اکثراً سوای نقشه (فرضی باف) بافته میگردد. جدا این فرشها کوچک و به طور ذرع و نیم، پشتی، گوشه و خرک میباشد. فرشهای روستایی وقتی از دید طرح و مخلوط خصوصیتهایی داشت، البته در حال حاضر ذیل تأثیر ساخت بازاری، یکنواخت گردیدهاست و در خطر هلاکت قرار گرفته میباشد.
فرش عشایری: فرش عشایری و ایلی مثل فرش روستایی، معمولی و ابتدایی میباشد با نقوش برخاسته از فضا و معاش ایل نشینان. فرش ایلی در اندازههای کوچک به طور زمخت و درشتباف عرضه میگردد. گوشهی فرش ایلی، بافتی غامض دارااست که اکثر اوقات در مسافتهای معلوم منگولههای کوتاه پشمی به آن وصل مینمایند. از مالهای فرش عشایری گبه، جل، سفره، نمکدان، رختخوابپیچ و پشتی میباشد.
از حیث طرزی بافت: در بافت اشکال فرش دستباف از دید طرزی بافت و
نحوه قرار به چنگ آوردن تار و پود، از سه شیوه ذیل استعمال می شود:
فرش کل لول: یعنی فرشی که قوس گره در پشت فرش، ۹۰ مرتبه میباشد و شیارهای پشت فرش عمیق میباشد. همینطور تارها با یکدیگر مسافت ندارند و بافت آن سفت میباشد.